انتشار کتابشناسی هنر اسلامی

 


پوشیده نیست که تنظیم و انتشار کتابشناسی های تخصصی از مؤثرترین راهکارهای تسهیل و تسریع فعالیتهای پژوهشی است. متأسفانه تا پیش از انتشار اثر ارزشمند «کتابشناسی هنر اسلامی» ، تقریبا هیچ اثر جامع و منسجمی وجود نداشت تا در زمینه هنر اسلامی پاسخگوی نیاز محققان باشد. بخشی از مشخصات این اثر را از قسمت راهنمای استفاده کنندگان انتخاب کرده ام که در زیر می آورم:
در این اثر 4538 منبع مرتبط با هنر اسلامی شناسایی، مأخذشناسی و موضوع بندی شده است و در حدود نیمی از این منابع نیز دارای چکیده های راهنما هستند. منابع این کتابشناسی شامل : کتاب، مقاله ( اعم از مقاله نشریات، دایرةالمعارف ها، و مجموعه مقالات) و پایان نامه می باشد. کتابخانه پارسا، کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و کتابخانه ادبیات در قم، کتابخانه مرکز اسناد و مدارک سازمان میراث فرهنگی کشور، کتابخانه بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، کتابخانه مجلس، کتابخانه دانشگاه هنر و کتابخانه دایرةالمعارف بزرگ اسلامی در تهران از جمله کتابخانه هایی بوده اند که جهت شناسایی و فیش برداری کتابها مورد استفاده قرار گرفته اند.

ادامه نوشته

آموزش معماری و برخی از مسائل آن در ایران

 حسین سلطان زاده(معمار)

معماری در دنیای كهن به‌عنوان حرفه‌ای مطرح بود كه از یك سو از فنی‌ترین حوزه‌های مربوط به علوم‌ ساختمانی تا هنری‌ترین مباحث مربوط به زیبایی‌شناسی، و از سوی دیگر از طراحی در مقیاس كوچك یك عنصر تأسیساتی مانند یك آب‌انبار یا پل كوچك یا اصطبل تا طراحی یك محله و یك شهر را دربر می‌گرفت و هر چند كه در هر یك از حوزه‌های فوق‌ افرادی صاحب‌نظر و حرفه‌ای‌تر بودند و سلسله‌مراتبی نیز بین معماران گوناگون وجود داشت، اما در مجموع همه فعالیت‌های فوق در حوزة معماری قرار داشت. بیش از شش دهه است كه از آموزش معماری به شكل امروز در دانشگاه‌های ایران سپری می‌شود اما هنوز روش یا روش‌های كاملاً رضایت‌بخشی شكل نگرفته است و این نكته كمابیش در همة دانشكده‌های معماری وجود دارد. در این نوشتار به صورتی ساده و كلی تلاش می‌شود كه برخی از عواملی كه موجب عدم شكل‌گیری روش‌های، مناسب و رضایت‌بخش آموزشی شده است، مورد اشاره قرار گیرد.

ادامه نوشته

خانه­ای شهری بیابانی

 

Urban Desert House

Phoenix

Marlene Imirzian and Associates Architects

سیما هاشمی­نیا

 

این پروژه که با توصیف "اتاقکی مدرن آرمیده بر تپه­های آریزونا"، از سوی Architectural Record به عنوان House of Month در اکتبر 2004 برگزیده شده، توسط Marlene Imirzian and Associates Architects برای خود معمار یعنی خانم Marlene Imirzian طراحی گردیده است. ترکیب یک خانه مدرن شهری با شرایط منطقه بیابانی، هدفی بود که معمار در طراحی این خانه آن را دنبال می­کرد. خانم Marlene Imirzian در توضیح طرح چنین می­گوید: "من می­خواستم این خانه شرایطی را فراهم کند که نسبت به خانه­های کنار خیابان مزیت­های بیشتری داشته باشد و نشان می­دهد که چگونه می­توان آزادانه در محیطی طبیعی ـ مدرن زندگی کرد"

 

ادامه نوشته

نگاهی به شهر ژنریک

آنچه به شهر هويت مي بخشد

آنچه به شهر هويت مي بخشد، نحوه استفاده از آن و ارتباط با اين پديده پيچيده است كه ازدرون جامعه ناشي مي گردد.تجربيات شهري به نوبه خود مي توانند براي شهروندان آموزنده باشند. اما اين نحوه زندگي شهروندان است كه به شهر معنا مي دهد نه اينكه صرفا سهولت دسترسي به ارزش هاي تاريخي شهر و ارتباط بين هسته هاي هويت بخش، موجب تداوم تاريخي شده و در بوجود آوردن احساس تعلق ساكنين نسبت به شهرشان موثر باشد. محل استقرار فعاليت ها، رفت وآمدها و ارتباطات رودرروي موجود در شهر، متضمن بروز حيات مدني در شهر بوده است. اما امروزه با پا به عرصه گذاشتن ابداعات و اختراعات جديد و ورود به عصر اطلاعات، شهر سازي و هويت مندي شهرها معنايي جديد يافته اند.
رم كولهاوس يكي از تاثير گذاران عرصه معماري امروز جهان و يكي از پيشروا ن معماري دهه 90 اروپا كسي كه پروژه هاي متعدد شهرسازي و معماري را با تبحري خاص و منحصر به فرد هدايت گر بوده است و كرسي استادي دانشگاههاي معتبر جهاني را در چنبره خويش دارد، در كتاب شهر بي نشان (generic city ) تصوير شهري با كيفيتي كاملا متفاوت از آنچه مي شناسيم ارايه مي دهد و مبناي اين نگرش ارتباطات نوين است. در اين كتاب كه براي بار اول در سال 1994 ميلادي انتشار يافت، كولهاوس ارتباط بين مركز شهر و پيرامون شهر را مهمترين مشخصه اين نظريه معرفي مي نمايد. وي رسانه ها و ارتباطات مخابراتي را عامل وحدت و يكپارچگي سرزمين هاي گوناگون مي شمارد كه در اين وادي بعد مجازي را به عنوان عامل موثر، جايگزين بعد جغرافيايي پيشنهاد مي كند و شكل گرفتن شهر و حومه اش را در دنياي امروز مصداق اين مفهوم مي داند.

ادامه نوشته

تهران-چاله میدان

مهديس فرقاني - چاله ميدان يكي از محلات غربي پايتخت است كه در تهران قديم داراي ساكنان زيادي بوده است. محدوده اين محله از جنوب و بازار چهل تن و امامزاده سيداسماعيل و ميدان مال‌فروش‌ها آغاز مي‌شد و ميدان امين‌السلطان و گمرك را دربرمي‌گرفت و خاني‌آباد و دروازه غار و ميدان قاپاقوپ (اعدام) را شامل مي‌شد. چاله‌ميدان به علت تجمع زياد مردم از اهميت برخوردار بود، چرا كه ميدان قاپاقوپ كه محل اعدام متخلفان تلقي مي‌شد در اين محل قرار داشت. اين محل يكي از عمده‌ترين مراكزي بود كه بسياري از افراد مهاجر در آنجا ساكن مي‌شدند.
درباره نام چاله‌ميدان بايد گفت: سلاطين صفوي كه از بنيانگذاران شهر تهران بودند از خاك اطراف شهر براي حصاركشي دور اين شهر برداشت كردند و محل برداشت خاك‌ها به چاله‌هاي بزرگ تبديل شدند.




منبع: دنیای اقتصاد

کالاتراوا (قسمت دوم)

 
کالاتراوا

سانتياگو كالاتراوا والس

معمار اسپانيايي متولد والنسياست.در رشته هاي مهندسي عمران و معماري تحصيل كرده و استاد ساخت پلهاي معلق مي باشد.او حدود 50 پل را در طول دهه اخير طراحي كرده است. هرچند كه اكثر اين پلها در مقياس عظيم مهندسي از نظر طول دهانه نيستند اما ساختار غير معمول اكثر آنها نظر انسان را به خود جلب مي كند.

 
حركت نهفته اي كه در اكثر اين پلها نهفته است سبب ايجاد سازه اي پويا مي گردد كه انسان را دچار تحير مي نمايد. هر چند كالاتراوا چندان نظريه پرداز بزرگي در زمينه معماري نمي باشد اما كارهايي بسيار زيبا بدون نظريه پردازيهايي پيچيده طراحي كرده است.معمار ي او برخلاف برخي از معماران كنوني به راحتي و بدون نياز به اطلاع از نظريات شخصي معمار قابل درك است.
از ديگر ويژگيهاي مهم در طراحي هاي كالاتراوا الهام گرفتن او از فرمهاي طبيعي است. استفاده از منحني ها دركارهاي او فراوان به چشم مي خورد. شايد به اين دليل كه اكثر فرمهاي موجود در طبيعت منحني مي باشند و حتي حركاتي كه در طبيعت صورت مي پذيرد.(مثلا قانون كوريوليس در حركت مايعات يا سطوح گاوس در الكتريسيته ) . من فكر ميكنم اين جمله كه كالاتراوا معماري است كه خط راست را دوست ندارد چندان درست نباشد اما جمله اي است كه درباره او گفته مي شود.




الهام از فرم چشم . ساختمان آسمان نما-والنسيا


اما فكر مي كنم بهترين كار براي شناخت بهتر يك معمار اين باشد كه كارهايش را بررسي كنيم به همين دليل به يكي از پلها و بعد از آن به بررسي موزه ميلواكي مي پردازيم:

اين پل در حومه شهر بارسلون بر روي راه آهن اصلي شهر ساخته شده است.عمق كم زمين و نياز به ارتفاع 40 متر در وسط پل بر روي خط راه آهن دليل ارتفاع گرفتن آرام پل از بستر زمين مي باشد.با توجه به اين مطلب كه پل نسبت به دو سوي خود عمود نمي باشد طراحي آن نيز تحت تاثير قرار مي گيرد.سازه پل تشكيل شده از دو قوس داخلي عمود بر زمين و دو قوس خارجي مايل مي باشد.كه به وسيله عناصري شبيه اتصالات ميان دنده ها به يكديگر دوخته شده اند.به علت موازي نبودن لبه شروع و انتهاي پل قوسهاي در دو سوي پل نسبت به يكديگر حركت كرده اند. قسمت سواره رو و پياده روي پل به وسيله كابلها به سازه متصل ميشوند.
از مسائل قابل توجه در طراحي اين پل طراحي مناسب قسمت مياني براي مردم پياده مي باشد.

BachDeroda يكي از چندين كار برتر كالا تراوا در زمينه پل سازي است كه در عين زيبايي سازه با عملكرد مطلوب همراه گشته است.



Milwaukee Art Museum


طراحي ورودي موزه ميلواكي به عنوان اولين كار كالاتراوا در آمريكا محسوب مي شود . اين اثر كه به نوعي شباهت فراوان به قايقي در كنار درياچه دارد كه مرغي بزرگ نيز بر روي آن نشسته باشد، بي شك يكي از كاملترين طراحي هاي كالاتراوا محسوب مي شود.در حقيقت اين طرح به عنوان يك ورودي براي بخش قديمي موزه كه توسط سارينن (طراح فرودگاه ‏T.W.A. ) طراحي شده بود، نقش فراواني در احياي دوباره اين موزه ايفا كرده است و كم كم به عنوان نمادي براي شهر ميلواكي محسوب مي گردد.
اين ساختمان به عنوان بهترين طراحي سال 2001 از سوي نشريه تايم برگزيده شد.ساختمان تشكيل شده از پل- پاويون مركزي- تراس جنوبي- و نمايشگاه با پلان مستطيلي در قسمت شمالي موزه است.(براي تشخيص بهتر جهت ها يادآور مي شوم كه درياچه در شرق اثر واقع است.) كه بررسي جداگانه هر يك از آنها مي پردازيم:


 
ادامه نوشته